Payızın gəlməsi ilə mərkəzi banklar dünya üzrə faiz dərəcələrini endirməyə başlayacaq və ya bu siyasəti davam etdirəcək. Bu dəyişiklik, tarixdə ən yüksək kredit dərəcələrinin hökm sürdüyü dövrün sonunu işarə edir.
Fins.az xəbər verir ki, ABŞ-ın Federal Ehtiyat Sistemi (FED), Avropa Mərkəzi Bankı (ECB), İngiltərə Bankı, Çin Xalq Bankı, İsveçrə Milli Bankı, İsveç Riksbankı, Kanada Bankı, Meksika Bankı və digər tənzimləyicilər bu ay faiz dərəcələrini azaltmağa başlayacaq. Bu faiz dərəcələri 2007-2008 maliyyə böhranından bəri ən yüksək səviyyələrdə qalırdı.
Bazarlar artıq FED-in faiz endirimlərini qiymətləndirib və keçən həftə investorlar bu yöndə əmin oldu. Jackson Hole-də keçirilən illik simpoziumda FED-in sədri Ceyrəm Pauer, “politikada düzəliş etməyin vaxtının gəldiyini” qeyd etdi və mərkəzi bankın “güclü işçi bazarını dəstəkləmək və inflyasiyaya qarşı mübarizəni davam etdirmək” üçün bütün mümkün addımları atacağını bildirdi.
Hazırkı bazar qiymətləndirmələri, FED-in ilin sonuna qədər 25 əsas bal ilə üç faiz endirimi gözlədiyini göstərir. Bu, mərkəzi bankı siyasətindəki dönüşün gecikmiş olmasına baxmayaraq, digər mərkəzi banklarla eyni səviyyədə saxlamağa imkan verəcək.
Londonda yerləşən mübadilə məlumatlarına görə, ECB bu il ən azı üç dəfə 25 əsas bal ilə faizləri endirəcək, İngiltərə Bankı da eyni addımları atacaq. Üç mərkəzi bank da 2025-ci ilin əvvəllərinə qədər pul-kredit siyasətini yumuşatmağı davam etdirəcək, baxmayaraq ki, xidmət sektorunda inflyasiya hələ də narahatlıq doğurur.
Bu dəyişiklik qlobal iqtisadiyyatda geniş miqyaslı faiz endirimlərini və inflyasiya təzyiqlərinin azalmasını nəzərdə tutur. ABŞ-da son dövrlərdə yaşanan resessiya narahatlıqları əhəmiyyətli dərəcədə azalıb və istehsal yönümlü iqtisadiyyatlarda, məsələn, Almaniyada zəifliyə baxmayaraq, xidmət sektoruna yönəlmiş Böyük Britaniyada güclü artım müşahidə olunur.
Avropa səhmləri, STOXX 600 regional indeksinə görə, 2023-cü ildə bərpa olub və 2024-cü ilin əvvəlindən etibarən demək olar ki, 10% artıb. Wall Street-də SP 500 indeksi isə bu il 17% yüksəlib.
Volatillik indeksi VIX, avqustun əvvəlində qlobal səhmlərin kəskin düşüşü fonunda artmışdı, amma indi orta səviyyədən aşağıdır. Porta Advisors-un sədri və tərəfdaşı Bit Wittmann, “Bazar qiymət dinamikanı, qiymətləndirmələr və əhval-ruhiyyə baxımından bərpa olunub. Sentyabr və oktyabr aylarında mövsümi zəif dövrə daxil oluruq, buna görə də müxtəlif faktorların təsirindən bazarların narahat olmasını gözləyirəm,” – deyə bildirib.
ABŞ-ın iş bazarından gələcək məlumatlar 6 sentyabrda açıqlanacaq və bu, investorlar üçün əhəmiyyətli olacaq. Standard Chartered-in Afrika, Yaxın Şərq və Avropa üzrə baş investisiya strategiyası Manprit Gill, “ABŞ-ın yumşaq enişinin mümkün olduğunu düşünürük. Gəlir artımının çox əlverişli olduğunu görürük və son dövrlərdəki enişdə mövqeləri təmizlədik,” – deyə qeyd edib. Gill, faizlərin endirilməsi və ya belə bir endirim gözləntisinin bazarların axtardığı son şey olduğunu vurğulayıb və iqtisadi məlumatların yaxın aylarda volatilliyə səbəb olacağını əlavə edib.