SOSİUM

02 Sentyabr

Keçmişin istiləşməsi: gələcək iqlim problemləri üçün işarə

Paleosen dövrünün sonu və eosen dövrünün başlanğıcı (59–51 milyon il əvvəl) Yer üzündə kəskin istilik artımları ilə yadda qaldı. Bu dövr ərzində baş verən ani hipertermiyalar və uzunmüddətli istilik dövrləri, elmi araşdırmaların diqqətini cəlb edir. Yuta Universitetinin geologiya alimləri, bu dövrdə dəniz səthi temperaturu ilə atmosferdəki karbon dioksid (CO2) səviyyəsi arasında əlaqəni araşdırdılar.

Fins.az xəbər verir ki, tədqiqat nəticələri göstərir ki, qədim istilik maksimumları dövründə karbon buraxılışları müasir antropogen iqlim dəyişikləri ilə oxşar tendensiyaları nümayiş etdirir. Araşdırma çərçivəsində Sakit Okeanın nümunələrindən alınan mikroskopik fosillər analiz edildi, bu da alimlərə 6 milyon il ərzində baş verən temperatur dəyişikliklərini və CO2 səviyyəsini bərpa etməyə imkan tanıdı.

Müasir dövrdə insan fəaliyyətinin karbon buraxılışı, qədim dövrlərlə müqayisədə 4–10 dəfə daha sürətlidir. Lakin bu günkü karbon miqdarı, antropogen buraxılışların proqnozları ilə üst-üstə düşür. Bu fakt, iqlim dəyişikliklərini proqnozlaşdırmaqda mühüm rol oynaya bilər.

Alimlər, 50 milyon ildən çox əvvəl baş vermiş hadisələrin iqlim və okeanlara olan təsirini daha dərindən anlamaq üçün araşdırmalarını davam etdirirlər. Qlobal isınma ilə mübarizə aparmaq üçün bu cür tədqiqatlar, keçmişi öyrənərək gələcək üçün daha sağlam strategiyalar hazırlamağa kömək edəcək.

Bu tədqiqatlar, dünya miqyasında iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə elmi cəmiyyətin irəliləyişini və insan fəaliyyətinin ekosistemlərə olan təsirini başa düşməyə yönəldir. Alimlər, keçmişdən əldə edilən biliklərin müasir dövrdəki qlobal isınma problemi ilə mübarizədə necə kömək edə biləcəyini sübut etməyə çalışırlar.