Finss.az - Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) proqramlarının bir çox ölkə üçün əhəmiyyətli təsirləri olsa da, bu proqramların olmaması bəzən ölkələrin iqtisadiyyatlarını sabit saxlamağa kömək edir.
Bu, xüsusən Nigeriya kimi ölkələrdə nəzərə çarpır. Lakin, Qana və Keniyada fiskal problemlər və proqram uyğunsuzluqları iqtisadiyyatda çətinliklər yarada bilər. Bank of America (BofA) bu məsələlərə diqqət yetirərək, hər üç ölkənin iqtisadi vəziyyətini təhlil edib.
Nigeriya son dövrlərdə makroiqtisadi sabitliyini artırmağı bacarıb. Nairənin güclənməsi və daxili bazarda yanacaq qiymətlərinin stabil olması müsbət tendensiyaların göstəricisidir. Bununla yanaşı, neft hasilatının artması və mümkünsə vergi islahatları ölkənin iqtisadiyyatına əlavə dəstək verə bilər. Prezident Bola Tınubunun xərcləri artırmaq planlarına baxmayaraq, Nigeriya BVF ilə aktiv bir proqramın olmamasına baxmayaraq, iqtisadiyyatını yaxşılaşdırmağa çalışır.
BofA-nın təhlilinə görə, Nigeriyanın iqtisadiyyatı neft gəlirlərinin artması və fiskal islahatların təsiri ilə daha da güclənəcək. Ümumilikdə, analitiklər, Nigeriyanın ÜDM artımını 3%-dən yuxarı gözləyirlər. Dövlətin beynəlxalq bazarda euroobligasiyalar satmaq imkanı da ilin ikinci yarısında mümkündür.
Qanada isə seçki xərcləri fiskal uyğunsuzluqlara səbəb olub. Bank of America-nın müşahidələrinə görə, bu, müsbət iqtisadi nəticələrə baxmayaraq, gələcəkdə maliyyə sabitliyi üçün ciddi təhdidlər yaradır. BVF-nin Qana üzrə növbəti icmalı aprel ayında baş tutacaq və iclasda hökumətin fiskal tənzimləmələrə ehtiyacı olduğu vurğulanacaq.
BofA-nın analitikləri, Qananın fiskal vəziyyətini narahatlıqla izləyirlər. 2025-ci ildə tələb olunan fiskal tənzimləmə, ÜDM-in 4%-ini təşkil edəcək və bu da böyük ölçüdə xərclərin azaldılması ilə mümkün olacaq. Hökumətin müəyyən etdiyi 4%-lik büdcə açığı hədəfi də artıq 5%-ə çatmış vəziyyətdədir.
Ancaq Qanadakı makroiqtisadi mühitin müsbət tərəfi də mövcuddur. Qızılın təmin etdiyi güclü ÜDM artımı, cari əməliyyat hesabı artımı və artan valyuta ehtiyatları, ölkənin iqtisadiyyatını müsbət istiqamətdə saxlayır.
Keniyanın fiskal durumu isə daha çətin vəziyyətdədir. Hökumət, BVF ilə olan proqramın doqquzuncu icmalını yerinə yetirə bilməyib və bunun nəticəsində yeni bir müqavilə əldə etmək üçün təcili addımlar atmaqdadır. Keniyanın fiskal açığı, hökumətin müəyyən etdiyi 4,9%-lik hədəfdən yüksəkdir və 5,3%-ə çatıb.
Bununla belə, Keniyanın valyuta ehtiyatlarının artması və şillingin stabil qalması iqtisadiyyata müsbət təsir edir. Həmçinin, dövlətin öhdəlik idarəetməsi üzrə atdığı addımlar da müsbət istiqamətdə qiymətləndirilir. Keniyanın BVF ilə gələcək əlaqələri isə aprel ayında başa çatan proqramdan sonra qeyri-müəyyən qalır.