Finss.az - Kömür hasilatı zamanı yaranan terrikonlar ətraf mühit üçün ciddi problemlər yaradır.

Bu böyük süni yığınlar öz-özünə alışaraq illərlə yanmağa davam edə bilər, atmosferə zəhərli qazlar buraxır. Beləliklə, terrikonların utilizasiyası həm ekoloji, həm də sosial baxımdan prioritet məsələdir.

Perm Dövlət Politexnik Universitetinin alimləri bu problemin həlli üçün innovativ yanaşma təqdim ediblər. Onlar terrikonların portlandsement və onun əsasında olan betonlarda mineral əlavə kimi istifadəsini araşdırıblar. Tədqiqat Kizelovsk kömür hövzəsi ərazisində aparılıb və burada 13 milyon kubmetr texnogen tullantının olduğu müəyyən edilib.

Ekspertlərin apardığı analizlər göstərir ki, yanmayan terrikonların sementin 20%-nin əvəz olunması tikinti məhlulunun möhkəmliyini 21% artırır. Bu isə həm tikinti materiallarının keyfiyyətini yüksəldir, həm də təbii xammalın istifadəsini azaldır.

Mineral əlavələr sementin su keçirməzliyini, korroziyaya davamlılığını və digər xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırır. Terrikonların istifadəsi ilə həm tullantıların miqdarı azalır, həm də istehsal prosesində resurs və enerji qənaəti təmin edilir.

Tədqiqat “Kimya. Ekologiya. Urbanistika” jurnalında dərc olunub və “Prioritet 2030” proqramı çərçivəsində həyata keçirilib. Mütəxəssislər hesab edir ki, bu texnologiyanın geniş tətbiqi kömür hövzələri ərazilərində ekoloji problemlərin həllində önəmli rol oynaya bilər.

Terrikonların təkrar istifadəsi sahəsində aparılan bu işlər həm ekoloji sabitliyi artırmaq, həm də sənayedə innovativ addımlar atmaq üçün önəmlidir.