Azərbaycan, ənənəvi olaraq neft və qaz sənayesinə dayanan bir iqtisadiyyata sahib olsa da, son illərdə "yaşıl" texnologiyaların inkişafına və ekoloji təmiz enerji istehsalına yönəlmiş əhəmiyyətli addımlar atır.
Fins.az xəbər verir ki, bu addımlar, yalnız iqtisadi diversifikasiyanın təməlini qoymaqla kifayətlənmir, həm də ölkənin dayanıqlı inkişaf strategiyasına uyğun olaraq beynəlxalq səviyyədə rəqabət qabiliyyətini artırmağı hədəfləyir. Azərbaycanın qarşısında duran ən vacib vəzifələrdən biri, "yaşıl" texnologiyalar sayəsində məhsul çeşidini genişləndirməkdir. Bununla yanaşı, ölkənin iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizəyə verdiyi töhfələr və ekoloji problemlərin həllinə yönəldiyi diqqət daha da artır. Bu sahədə əsas məqsəd, "yaşıl" ammiak və karbamid istehsalı kimi ekoloji təmiz məhsulların inkişafı üçün yeni investisiyaların cəlb edilməsidir.
Azərbaycanın Bərpa Olunan Enerji Mənbələri Agentliyinin Hidrogen və Yaşıl Texnologiyalar sahəsi üzrə rəhbəri Rəna Qumbatova, Baku İqlim Həftəsi çərçivəsində keçirilən beynəlxalq konfransda Azərbaycanın bu istiqamətdə atdığı addımları vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, iqlim dəyişikliyi və qlobal istiləşmə ilə mübarizə, yalnız texnoloji inkişafla deyil, eyni zamanda yeni enerji reallığına ədalətli keçidin təmin edilməsi ilə əlaqəlidir.
Qumbatova, neft və qaz sənayesinin ənənəvi olaraq Azərbaycanda mühüm yer tutduğunu, lakin bu sahənin karbon emissiyalarının azaldılması və enerji effektivliyinin artırılması istiqamətində addımların atılmasının zəruri olduğunu qeyd edib. Bu məqsədlə, strateji razılaşmalar və investisiya müqavilələri imzalanıb və mühüm layihələr həyata keçirilməkdədir.
Azərbaycanın enerji sektorunda, xüsusilə də "yaşıl" texnologiyalar sahəsində bir sıra mühüm layihələr həyata keçirilir. Məsələn, bp ilə birgə həyata keçirilən layihə çərçivəsində, Cəbrayıl rayonunda 240 meqavat gücündə bir günəş elektrik stansiyasının inşası planlaşdırılır. Bu layihə, Sanqaçal terminalından yaranan karbon emissiyalarını kompensasiya etmək və dekarbonizasiya istiqamətində atılan mühüm addım olacaq.
Qumbatova bu layihənin əhəmiyyətini vurğulayıb və qeyd edib ki, ekoloji problemlərin həlli yalnız texnoloji dəyişiklikləri deyil, həm də mütəxəssislərin hazırlanmasını tələb edir. "Yaşıl" texnologiyalar sahəsində bilik və bacarıqlara malik kadrların yetişdirilməsi, ölkənin bu sahədəki uğurlarını davamlı olaraq artıracaq.
Azərbaycanın neft və qaz şirkətlərinin müxtəlifləşdirilməsi və onları çoxenergetika korporasiyalarına çevirmək məqsədilə yeni layihələr həyata keçirilir. Bu, yalnız ənənəvi enerji növləri ilə məşğul olmaqla kifayətlənmir, həm də biokütlə, hidrogen və ekoloji təmiz elektrik enerjisi istehsalına yönəlir. Hazırda ölkədə etanol və karbamid zavodları fəaliyyət göstərir, həmçinin polietilen və etilen istehsalı da mövcuddur. Bu istiqamətdə əsas məqsəd, "yaşıl" texnologiyalar vasitəsilə məhsul çeşidini genişləndirmək və daha da inkişaf etdirməkdir.
Bu sahədə ən böyük mühüm cəhət, dövlətin və özəl sektorun birgə fəaliyyətidir. Qumbatova, bunun üçün elm və sənaye arasında körpü rolunu oynayan bir agentlik olaraq fəaliyyət göstərdiklərini qeyd edib. O, həmçinin universitetlərlə əməkdaşlıq etdiklərini, birgə təhsil proqramları və yeni tədris kursları hazırladıqlarını bildirib.
Qumbatova, həmçinin hidrogen energetikasının Azərbaycanın yeni inkişaf strategiyasının əsas tərkib hissəsi olduğunu qeyd edib. Bu istiqamət, yaxın gələcəkdə keçiriləcək COP29 sammitində təqdim ediləcək strategiyanın mərkəzində yer alacaq. Bu strategiya, Azərbaycanın dayanıqlı inkişaf yolunda lider mövqeyə çıxmasını təmin edəcək.
Gələcəkdə bu sahədə kadr hazırlığının daha da gücləndirilməsi, ekoloji təmiz enerji istehsalı və yeni texnologiyaların tətbiqi Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə daha rəqabətqabiliyyətli olmasını təmin edəcək.