Bu gün Bakıda keçirilən Azərbaycan Maliyyə Forumu çərçivəsində Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının (ABA) prezidenti Zakir Nuriyev ölkənin bank sektorundakı son inkişaf tendensiyaları, Mərkəzi Bankın strategiyaları və gələcək hədəflər haqqında çıxış edib.

Finss.az xəbər verir ki, Z.Nuriyev xüsusilə 2024-cü ildə bank sektorunda əldə edilən uğurlar və aparılan islahatlar barədə danışıb.

Faiz Dərəcələri və Banklararası Bazar

Zakir Nuriyev çıxışı zamanı Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsini 8%-dən 7.25%-ə endirməsini və faiz dəhlizinin daraldılmasını vurğulayıb:
"Ötən il Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini və faiz dəhlizini endirdi. Faiz dəhlizinin aşağı həddi 6.5%-dən 6.25%-ə, yuxarı həddi isə 9%-dan 8.25%-ə salındı. Nəticədə, uçot dərəcəsinin azaldılması və faiz dəhlizinin daraldılması prosesi 2024-cü ildə də davam etdirildi. 2023-cü ildə təminatsız banklararası bazarın həcmi 101 milyard manatı aşdı, istinad faiz dərəcəsi isə uçot faizi həddi civarında oldu.”

Bank Sektorunun Genişlənməsi və Kredit Portfeli

ABA prezidenti ölkənin bank sektorunun son bir ildə dayanıqlı artım nümayiş etdirdiyini bildirib.
"Bankların aktivlərinin həcmi 2024-cü ilin sonuna 53 milyard manat təşkil edib ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 7.8% artım deməkdir. Kredit portfeli daha yüksək templə artaraq 18.5% yüksəlib və ümumi həcmi 27.5 milyard manata çatıb."
Bununla yanaşı, biznes kreditlərinin 17.2% artımla 14.8 milyard manata çatdığı, bankların öz vəsaitləri hesabına real sektora verdiyi kreditlərin isə 18.7% artdığı bildirilib.

Depozitlər və Dollarlaşma Əmsalı

2024-cü ilin nəticələrinə əsasən, depozit portfeli 9.1% artaraq 37.7 milyard manata çatıb.
*"Fiziki şəxslərin depozitlərinin həcmi 13.6% artaraq 14.3 milyard manata yüksəlib. Əmanətlərin dollarlaşma əmsalı isə *33.6% təşkil edir."

Maliyyə Dayanıqlığı və Kapital Artımı

Nuriyev vurğulayıb ki, bank sektorunun kapital mövqeyi də güclənib:
*"Ötən il ərzində bank sektorunun məcmu kapitalı 10.8% artaraq 6.2 milyard manata çatıb. Kapital adekvatlığı 17.6% təşkil edir ki, bu da tənzimləyici minimum normadan *1.7 dəfə yüksəkdir.”
Bank sektorunun faiz gəliri 4 milyard manat, xalis mənfəəti isə 1.04 milyard manat olub.

Nağdsız Ödənişlər və Rəqəmsal Bankçılıq

Forum çərçivəsində rəqəmsal maliyyə sistemlərinin inkişafı və nağdsız ödənişlərin artması xüsusi diqqət çəkib.
*"2024-cü ilin sonuna dövriyyədə olan ödəniş kartlarının sayı 20 milyona yaxınlaşaraq 19.9 milyon ədəd təşkil edib. Nağdsız ödənişlərin ümumi dövriyyədəki payı isə 64.2%-ə çatıb. Elektron ticarət dövriyyəsi 2023-cü illə müqayisədə *1.7 dəfə artaraq 66.5 milyard manat olub.”
O, həmçinin rəqəmsal bankçılıq və ödəniş sistemlərinin daha da inkişaf etdirilməsi üçün görülən tədbirlərə toxunub:
"Azərbaycan Mərkəzi Bankı ekosistem iştirakçıları ilə birlikdə rəqəmsal ödəniş sisteminin inkişafını uğurla davam etdirir. Ani Ödənişlər Sisteminin daha geniş tətbiqi, innovativ həllərin inkişafı və bank hesablarının məsafədən açılması prosedurlarının təkmilləşdirilməsi gündəmdədir."

Yeni Maliyyə Strategiyası və ESG Prinsipləri

Zakir Nuriyev qeyd edib ki, “2024-2026-cı illərdə maliyyə sektorunun inkişaf strategiyası” bank sektorunun dayanıqlığını gücləndirmək üçün əsas yol xəritəsidir.
"Bu strategiya çərçivəsində maliyyə inklüzivliyinin genişləndirilməsi, xidmətlərin əlçatanlığının artırılması, bank sektorunda şəffaflığın və dayanıqlığın gücləndirilməsi kimi hədəflər müəyyən edilib."
Eyni zamanda, ESG (Ətraf Mühit, Sosial və İdarəetmə) prinsiplərinin tətbiqi ilə bağlı da yeni addımlar atıldığı bildirilib:
*"ABA-nın “ESİ və Dayanıqlı Bankçılıq Ekspert Qrupu” ESG strategiyasını hazırlayıb. Bu strategiya 2024-2030-cu illəri əhatə edərək dayanıqlı maliyyələşmənin artırılması və ESG imkanlarının təkmilləşdirilməsi istiqamətində *10 təşəbbüsün icrasını nəzərdə tutur.”

Nəticə və Gələcək Perspektivlər

Forumda çıxışı zamanı ABA prezidenti vurğulayıb ki, Azərbaycan bank sektoru davamlı inkişaf, maliyyə inklüzivliyi və rəqəmsal transformasiya istiqamətində mühüm addımlar atmaqdadır:
"2024-cü ildə maliyyə sektorunun davamlı inkişafı, bankçılıq xidmətlərinin rəqəmsallaşdırılması və nağdsız ödənişlərin payının artırılması əsas prioritetlərimizdəndir. Eyni zamanda, ESG standartlarına uyğun maliyyələşmənin artırılması və bank sektorunun tənzimləyici çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi üzərində işlər davam etdiriləcək."
Forum çərçivəsində müzakirələr davam edir və maliyyə sektorunda qarşıdakı illərdə həyata keçiriləcək islahatlar barədə geniş fikir mübadiləsi aparılır.

Fuad Mədətov
Finss.az