AQRO

29 Noyabr

Böcəklərin kütləvi yox olma təhlükəsi

Fins.az - Kanadada yerləşən tədqiqatçılar, planet üçün təhlükə yarada biləcək böcək növlərinin kütləvi yox olmasını izləmək üçün süni intellektdən istifadə edirlər.

Onlar, bu texnologiyanın köməyi ilə növlərin yox olma prosesini geriyə çevirə biləcək məlumatlar toplamağı və planetin bioçeşidliliyini bərpa etməyi ümid edirlər.

Monrealda yerləşən "Antenna" layihəsi çərçivəsində, böcəklərin davranışları geniş şəkildə monitorinq edilir. Bu məqsədlə, tropik meşələrdən Kanadanın ən şimal bölgələrinə qədər günəş enerjisi ilə işləyən fotokapalar qurulub. Bu fotokapalar hər 10 saniyədə ultrabənövşəyi işıqla cəlb olunan böcəklərin şəkillərini çəkir. Həmçinin, Monrealdakı insektariumda minlərlə böcək növü araşdırılır. Bu sistemlər, yüksək keyfiyyətli kameralar, ucuz sensorlar və süni intellekt modelləri ilə məlumat toplayaraq, son 150 il ərzində toplanan bioçeşidliliyə dair məlumatların həcmini iki-ötü il ərzində iki dəfə artırmağı hədəfləyir.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, dünya tarixində böcəklərin yox olması, dinozavrların yox olmasından sonra ən böyük kütləvi yox olma hadisəsi ola bilər. Böcəklərin yox olmasının əsas səbəbləri arasında iqlim dəyişikliyi, yaşayış sahələrinin itkisi və pestisidlər qeyd edilir. Bununla yanaşı, süni intellektin köməyi ilə daha çox növ sənədləşdirilə və bioçeşidliliyi qorumaq üçün müvafiq tədbirlər görülə bilər.

Tədqiqatçı Maxim Larrivi və digər alimlər, toplanan məlumatların hökumətlər və ekologlar üçün əhəmiyyətli qərar qəbul etmə alətləri yaradacağını və bunun bioçeşidliliyi bərpa etməyə kömək edəcəyini vurğulayıb. Bu layihə həmçinin təhsil məqsədilə də istifadə edilir, ziyarətçilər kəpənəklərin növünü təyin etmək üçün mobil tətbiqlərdən istifadə edə bilərlər.

Tədqiqatçılar, bu yeni yanaşmaların, hələ kəşf edilməmiş böcək növlərinin aşkar edilməsində mühüm rol oynayacağını və kənd təsərrüfatı üçün faydalı və ya zərərli olan növlərin müəyyənləşdirilməsinə kömək edəcəyini bildirirlər.