İngiltərə hökuməti bitkilərin seleksiyasında gen redaktəsi texnologiyalarının inkişafına dair yeni planlarını açıqlayıb.
Fins.az xəbər verir ki, bu yeni qanunlar, ərzaq istehsalını artırmaq, fermerlərin xərclərini azaltmaq və quraqlığa, xəstəliklərə davamlı bitkilərin yetişdirilməsinə kömək etməklə qida təhlükəsizliyinin gücləndirilməsini hədəfləyir.
Kənd Təsərrüfatı və Qida Nazirliyinin (DEFRA) kənd təsərrüfatı naziri Daniel Zayxner, İşçi Partiyası hökumətinin Genetik Texnologiyalar Qanununun (dəqiq seleksiya) həyata keçirilməsi üçün zəruri qanunvericiliyi qəbul edəcəyini təsdiq edib. O, bunun parlamentin vaxtından asılı olduğunu bildirib. Bu qanun, əvvəlki mühafizəkar hökumət tərəfindən təqdim edilmiş və 2023-cü ilin martında İngiltərədə kraliça tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Lakin bu dəyişikliklər yalnız İngiltərədə tətbiq olunur və digər regionların hökumətləri hələ bu nümunəni izləmək niyyətində deyillər.
Zayxner, 30 sentyabrda Londonda keçirilən Kənd Təsərrüfatı Texnologiyaları üzrə Ümumdünya Sammitində qida təhlükəsizliyinin qorunmasına sadiqliyini vurğuladı. O, dəqiq seleksiyanın bunun həyata keçirilməsinə kömək edəcəyini qeyd etdi və Britaniya kənd təsərrüfatı sektorunun "dünyada innovasiyaların önündə" olacağını bildirdi.
DEFRA-nın məlumatlarına görə, dəqiq seleksiya metodları, o cümlədən gen redaktəsi, bitkiləri zərərvericilərə, xəstəliklərə və ətraf mühitin dəyişikliklərinə daha davamlı etməyə imkan verəcək. Bu yanaşma pestisidlərə olan tələbatı əhəmiyyətli dərəcədə azaldacaq, tozlandırıcılara fayda verəcək və təbiətin qorunmasına kömək edəcək. Hazırda D vitamini ilə zəngin pomidorlar və pestisidlərdən asılı olmayan şəkər çuğundurları kimi bitkilərin sınaqları həyata keçirilir.
Yeni qanun, dəqiq seleksiya məhsullarının tətbiqini asanlaşdıracaq ki, bu da kiçik və orta müəssisələrin indiki vaxtda iri çoxmillətli şirkətlərin domin etdiyi bazarda rəqabətə daha asan qoşulmasına imkan tanıyacaq. Britaniya Kənd Təsərrüfatı İttifaqı genetik olaraq redaktə edilmiş bitkiləri dəstəklədiyini bildirərək, yeni qanunların "iqlim dəyişikliyi hədəflərinə nail olmaq, sağlamlıq və qida problemlərini həll etmək, ətraf mühitin mühafizəsini gücləndirmək, resursların daha səmərəli istifadəsini artırmaq və qida təhlükəsizliyini təmin etmək" üçün "ən vacib hissə" ola biləcəyini qeyd edib.
Bununla yanaşı, gen redaktəsinə qarşı olanlar bu addımı tənqid ediblər. Britaniya GMO-ya qarşı şəbəkənin direktoru Pat Tomas, hökumətin əvvəlki mühafizəkar administrasiyanın hazırladığı qanunvericiliyi dəyişmədən qəbul edib-etməyəcəyinin hələ də qeyri-müəyyən olduğunu bildirib. O, Zayxnerin parlamentdən keçən qanun layihəsi zamanı qaldırdığı məsələləri müzakirə etməsinin vacibliyini vurğulayıb. Tomas, genetik olaraq redaktə edilmiş bitkilərin əkinə və satışa hazır olmadığına diqqət çəkərək, bunun hökumətin "qeyri-kafi və populyar olmayan" qanunvericiliyi qəbul etməkdə tələsmədiyinin göstəricisi olduğunu qeyd edib.
İngiltərə hökumətinin bu yeni təşəbbüsü, kənd təsərrüfatında innovasiyaların artmasına, qida istehsalının artırılmasına və ətraf mühitin mühafizəsinə yeni bir ümid yaradır. Lakin bu təşəbbüsün həyata keçirilməsi üçün qarşıda hələ də bir çox çətinliklər və mübahisələr var.