“Forex” bazarında pul qazanmaq realdırmı?
1-ci hissə. Tarixdən əvvəlki dövr
Kimlərisə incitməmək üçün real şirkətlərin və broklerlərin adından istifadə etmək fikrində deyiləm. Sadəcə mən “Forex” bazarına subyektiv münasibətimi bildirmək və asan qazanc əldə etmək istəyən insanlarla öz təcrübəmi bölüşmək istəyirəm.
Forex bazarı haqqında ilk dəfə 2010-cu ildə eşitmişdim. Sonra böyük qardaşım ticarət kurslarına yazıldı və mənə valyuta birjalarının əsasları, Yapon şamları və bununla sərvət qazanan insanlar haqqında çox şey danışdı. O uzaq illərdə mən hələ bazarla qətiyyən maraqlanmırdım və nədənsə asan pul qazanmağa təşnə deyildim. Yapon şamları, marja, leverage kimi bütün bu terminlər mənə bomboz səs-küy kimi gəldi. Ancaq qardaşım inamla dərslərdə iştirak etdi, videodərslərə baxdı və demoda, sonra isə real hesabda alış-veriş etməyə çalışdı. Kursun sonunda akademiya hər bir tələbə üçün içərisində 100 dollar olan real hesab açmışdı. Necə deyərlər sürət götürmək üçün. Qardaşımın danışdıqlarına görə, “həmkarlarının” yarısı bu əmanətləri çox tez bir zamanda boşaltmışdılar. Və müəllimlərin dediyi kimi, yeni başlayan üçün bu tipik bir səhvdir, hamı bu astanadan keçir. Vaxt keçəcək və siz riskləri necə idarə etməyi öyrənəcəksiniz, pul çay kimi də axıb gəlməsə, ən azından kolbasa ilə sendviç almaq üçün kifayət edəcək qədər bir axın olacaq. Çox cəzbedici səslənir, elə deyilmi?
Vaxt keçdi və qardaşımın şövqü necəsə söndü. Öz 100 dollarını demək olar, itirdi və təəssüf ki, (sonradan məlum oldu ki, böyük xoşbəxtlikdən) hesaba qoymaq üçün bir manatı da yoxdur. Beləliklə, onun treyder karyerası başa çatdı. Amma Forex-də pul qazanmağın mümkün olub-olmadığını anlamadan bazarı tərk etdi. Qardaşının hekayələrindən ilhamlanan Peterburqlu dostlarından biri də ticarətə başladı, amma uğurlu olub-olmadığını söyləmək çətin idi, çünki söylədikləri belə idi: “Deyəsən, nəsə qazanıram, amma sonra yenə hər şeyi itirirəm” (eh, bu ifadəni sonradan nə qədər eşitdim).
Bir neçə il keçdi və valyuta məzənnələri yarışlarında asan pul ideyası beynimin alt qatında hərəkətə başladı. 2012-ci ildə bir dostum mənə dedi ki, yoldaşlarından biri evdə oturub forex birjasında həm yaşamaq, həm də ipoteka pul qazanır. Belə ki, bir neçə yaxşı düşünülmüş sövdələşməyə başlayır və hər birindən 500 dollar qatdıyır. İlk dəfə burada Forexdə həqiqətən pul qazanan adam gördük. Və ürəyimizdə alov qalxmağa başladı. Biz birjanın nə olduğu, hansı ticarət terminallarının mövcud olması haqqında məqalələr oxumağa və videodərslərə baxmağa başladıq. Terminləri başımıza yağış kimi yağdı - marja, leveraj, indikator, sifarişlər və s. Açığı bu, bir qədər gülməli idi, çünki bunun milyonçu karyeramızın başlanğıcı olduğunu hiss etdik. Demo-akkauntları (hesabları-red.) qeydiyyatdan keçirdik və ticarəti mənimsəməyə başladıq.
Təbii ki, əvvəlcə hər şey anlaşılmaz idi, bəzi oxlar, qrafiklər, rəqəmlər. Ancaq bir neçə həftədən sonra hər şeyi mənimsədik və özümüzü suda balıq kimi hiss etdik. Ancaq bircə əmma var idi - hətta demo hesablarda da qazancımız yox idi. Lakin buna bəhanə tez tapıldı - demo hesab sarğıları ilə heç bir risk və qorxu yoxdur, real pula keçməyin vaxtı çatıb. Tezliklə ən yaxşı top brokerlərin mövqeyini nəzərdən keçirdik və özümüz üçün düzgün variantı seçdik. Beləliklə, ilk hesablarımıza, gözlənildiyi kimi, minimum əmanət - 100 dollar qoyduq. Bəli, alış-veriş başladı və gözləntilərimiz özünü doğrultdu, real pulla qorxu və məsuliyyət hissi də gəldi. İlk real sövdələşmələrin açılışının başladığı anlarda, yol polisində imtahanda olan kimi əllərim titrəyirdi. Bəli, bu, sadəcə olaraq, real əmanətlərlə bağlı başqa bir amil, ən təhlükəli və məkrli amildir. Milyonlarla insanın həyatında hər şeyini itirdiyi bir amil. Ailələri, hətta həyatı məhv edən amil AZART! Və özümü nə qədər obyektiv, ağlı başında olan və azarta tabe olmayan biri hesab etsəm də, azarta məğlub oldum. Onun necə zərərli olması isə bir sadə fikirdədir: "İndi mən bu sövdələşməyə daha çox sərmayə qoyacağam və nəinki bütün mənfi cəhətləri aradan qaldıracağam, həm də əmanəti ikiqat artıracağam." Bu düşüncə bütün planları, strategiyaları və risklərin idarə edilməsi üsullarını məhv edir. Bir sistem işləyib hazırlamaq və çox ciddi şəkildə bu sistem ilə hərəkət etməyin zəruriliyi haqqında nə qədər məqalə oxusam da, məndə heç nə alınmadı. Gec-tez azart üstün gəldi. Əlbəttə, deyə bilərsiniz, mənəm bu qədər aciz və iradəsiz, amma təəssüf ki, tək mən belə deyiləm. Hələ ki, indiyə qədər həyatımda “Forex”-də qazanan adam görməmişəm, bircə ... broker istisna olmaqla !
Nəticədə, bütün yeni başlayanlar kimi, biz də ilk əmanətlərimizi itirdik. Ancaq yenə deyirəm, bu gözlənilən idi, axı bu, “standart səhvdir”. Bir halda ki, səhv standartdır, deməli biz zənginləşməyə və cənnət həyatına çoxlarının tapdaladığı yolla gedirik. Biz səhvlər üzərində işləməliyik. İşləmək üçün isə pul lazımdır. Beləliklə, biz pulun ikinci partiyasını depozitlərimizə yatırtdıq. Axı 100 dollarla nə alış-veriş etmək olar, hərəmiz 500 dollar yatırdıq.Yəni o 100-ü dərhal geri qaytaraq və yenilərini qazanaq. Yeri gəlmişkən, 500-ün 600-ə yüksəldiyi anlar oldu və bu, həqiqətən də gözəl idi. Amma sonra 400-ə, 300-ə çevrildilər və sövdələşmədən sövdələşməyə əridilər. Biz özümüzə söz verdik ki, riskləri azaltmaq üçün ticarət həcmini azaltmağın vaxtı çatıb. Ancaq bir sadə amil bunu etməyə bizə mane oldu – ağrı qədər tanış olan AZART. Axı, hər dəfə mənə elə gəlirdi ki, bax bu, mənim bütün həyatımın müqaviləsidir və indi mən hər şeyi ona yatıracağam və bazar lazım olan istiqamətə götürüləcək. İkinci depozitlər sıfıra yaxınlaşırdılar.